Замонавий дунёда биз ҳаётимизнинг деярли ҳар бир дақиқасини ёзиб оламиз. Фотосуратлардан тортиб ижтимоий тармоқларгача, электрон почта хабарларидан тортиб фитнес-трекер маълумотларигача, буларнинг барчаси ўзимиз ҳақимизда жуда кўп маълумот яратади. Аммо бу бизнинг хотирамизга қандай таъсир қилади?

Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бу ортиб бораётган ёзув зичлиги ҳақидаги тасаввурлар фарқ қилиши мумкин. Вюрцбург университети доктор Фабиан Хутмахернинг сўзларига кўра, баъзи одамлар рақамли ресурслар инсон хотирасидаги камчиликларни қоплашга ёрдам беради, деб умид қилмоқда, бошқалари эса кузатув ва шахсий ҳаётга таҳдидлар эҳтимолидан хавотирда.

Хутмахер ва унинг ҳамкасблари Psychological Inquiry журналидаги ўзларининг мақолаларида рақамли ресурслар автобиографик хотирага қандай таъсир қилишини ўрганадилар. Уларнинг фикрича, замонавий рақамли давр нафақат хотиралар архивини яратиш, балки уларга исталган вақтда ва турли форматларда кириш имконини беради. Мисол учун, ақлли соатлар маълумотлари узоқ муддатли хатти-ҳаракатлар тенденцияларини аниқлашга ёрдам беради, фотосуратлар ва видеолар эса ўтган воқеаларни ҳужжатлаштиришга ёрдам беради.

Рақамли маълумотлар муҳим хотираларни сақлаб қолиш орқали деманс каби хотираси заиф одамларни қўллаб-қувватлаши мумкин. Шу билан бирга, улар манипуляция учун имкониятларни очиб беради. Ёзувлар ва хотиралар ўртасидаги муносабатларни тушуниш келажак учун муҳим тадқиқот соҳаси сифатида пайдо бўлади.

Олимнинг сўзларига кўра, аксарият ҳолларда имкониятлар ва хавфлар ҳақида аниқ хулосалар чиқариш учун ҳали етарлича ишончли маълумотлар йўқ.