Ноттингем университети олимлари мия шиши бўлган глиобластомани даволашда фаол молекулалар билан қопланган олтин нанозаррачалар ёрдамида тадқиқот ўтказдилар. Электр майдони таъсирида зарядланган молекулаларда юзага келадиган квант механик таъсирлари соғлом нейронларга зарар бермасдан саратон ҳужайраларининг ўз-ўзини йўқ қилишга ёрдам бериши аниқланди. Бу ҳақда Nature Nanotechnology хабар бермоқда.

Глиобластома мия саратонининг энг агрессив шаклларидан бири бўлиб, уни даволаш қийин. Ушбу саратон билан оғриган беморларнинг беш йиллик омон қолиш даражаси атиги 6,8 фоизни ташкил қилади ва ташхисдан кейин ўртача умр кўриш саккиз ой билан чекланган. Глиобластома нейрон ҳужайраларига чуқур кириб боради ва уни тўлиқ жарроҳлик йўли билан олиб ташлаш деярли мумкин эмас.

Тадқиқотчилар махсус фаол молекулалар — био-нано-антенналар билан қопланган олтин нанозаррачаларни ишлаб чиқдилар. Ушбу зарралар ўсимтани олиб ташлаш учун операция жойига қўлланилса, улар саратон ҳужайраларига самарали таъсир қилиши мумкин. Электр майдонидан фойдаланган ҳолда, био-нано-антенналар электронларни маълум оқсиллар юзасига, масалан, цитохром C юзасига ўтказишни қўзғатади.

Олтин нанозаррачаларини қоплайдиган фаол молекулалар редокс алмашиниш хусусиятларини намойиш этади. Бу жараён саратон ҳужайраларига апоптозни бошлаш учун сигнал сифатида ишлайди, ҳужайранинг ўз-ўзини йўқ қилиш механизми. Саратон ҳужайралари ўлишни бошлайди, бу ўсимтанинг қайта ўсишига тўсқинлик қилади ва умрини узайтиради.

Электронларнинг квант биологик туннелланишини аниқ модуляция қилувчи нанозаррачалар электр сигналларининг ажойиб уйғунлигини яратади. Ушбу сигналлар саратон ҳужайралари билан ўзаро таъсир қилади ва табиий ўз-ўзини йўқ қилиш механизмини бошлайди.

Био-нано антенналар соғлом мия ҳужайраларига таъсир қилмасдан фақат ўсимта ҳужайралари билан ўзаро таъсир қилади ва олимлар бунинг сабабини ҳали билишмайди. Ушбу аниқ мақсадли йўналтириш касалликнинг қайталанишига олиб келиши мумкин бўлган жарроҳликдан кейин қолдиқ саратон ҳужайраларини самарали ўлдириш учун “квант” терапиясидан фойдаланиш истиқболини очади.