Қўшма Штатлар дунёда ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш бўйича энг юқори ўринлардан бирини эгаллаган. 2021 йилда 295 миллиондан ортиқ америкаликлар ижтимоий тармоқлардан фойдаланган. AҚШ аҳолисининг 70 фоиздан ортиғи ижтимоий медиа аккаунтига эга бўлганлиги сабабли, ушбу платформалар ва хизматлар ўн йилликлар ичида энг машҳур онлайн фаолиятга айланди. 2025 йилга бориб, AҚШда ижтимоий тармоқ фойдаланувчилари сони 313 миллионга етиши кутилмоқда.

Ижтимоий медиа (ушбу тушунчага бироз кейин тўхталиб ўтамиз) асосан ўйин-кулги, алоқа, янгиликларни ёритиш ва тижорий мақсадларда қўлланилади. Веб-сайтлар ва иловалар кўплаб америкалик Интернет фойдаланувчиларининг кундалик ҳаётининг ажралмас қисмига айланиб улгурган. Ўртача кунлик фойдаланиш 2019 йилгача бир соатдан камроқ вақтни ташкил этган бўлса, 2020 йилдаги коронавирус (COVID-19) пандемияси даврида бу кўрсаткич ўртача 65 дақиқагача ошди. Кўпгина америкаликлар 2020 йил март ойида уйда изоляция қилишни бошлаганлиги сабабли, ижтимоий тармоқ ва рақамли алоқанинг бошқа шакллари бутун мамлакат бўйлаб мисли кўрилмаган даражада кўпайди. Таъкидлаш жоизки, 2020 йилдаги сакрашдан кейин фойдаланиш даражасида сезиларли ўзгаришлар кузатилмади.

Шундай қилиб, америкаликлар ижтимоий медиани айнан нима деб аташларини ва улар биз ўрганиб қолган ижтимоий тармоқлар тушунчасидан нимаси билан фарқ қилишини тушуниш учун кичик танаффус қилсак.

Ижтимоий медиа - виртуал ҳамжамият ва тармоқлар (Википедия) орқали ахборот, ғоялар, қизиқишлар ва ифоданинг бошқа шаклларини яратиш ва алмашишни осонлаштирадиган интерактив технологиялар ва рақамли каналлар.

Statista ижтимоий медиа турларининг қуйидаги рўйхатини беради (қуйидаги графикда батафсилроқ) - ижтимоий тармоқлар, медиа-контент тармоқлари, мессенжерлар, блоглар ва микроблоглар, бизнес ижтимоий тармоқлари, форумлар, шарҳлар ва шарҳлар учун платформалар.

What are the Different Types of Social Media? номли мақолага кўра ижтимоий медиа юқорида айтиб ўтилган платформалар турларини ўз ичига олади:

• Ижтимоий тармоқлар - Social Networks: Facebook, Twitter, LinkedIn;
• Медиа контенти учун тармоқлар - Media Sharing Networks: Instagram, Snapchat, YouTube;
• Форумлар - Discussion Forums: Reddit, Quora, Digg, ReNett;
• Истеъмолчи изоҳлари учун платформалар - Consumer Review Networks: Yelp, Zomato, TripAdvisor;
• Блог ва нашрлар - Blogging & Publishing Networks: WordPress, Tumblr, Medium.
• Боокмаркинг - Bookmarking & Content Curation Networks: Pinterest, Flipboard;
• Онлайн дўконлар-агрегаторлар - Social Shopping Networks: Polyvore, Etsy,Fancy;
• Қизиқишга асосланган тармоқлар: Interest-Based Networks: Goodreads, Houzz, Last.fm.

Мақолага қайтсак.

Facebook

Facebook - ойлик фаол фойдаланувчилар сони бўйича AҚШдаги энг машҳур ижтимоий тармоқ. 2022 йил боши ҳолатига кўра, AҚШда Facebook’да тахминан 180 миллион аккаунт мавжуд бўлиб, уларнинг бозор улуши 72% ни ташкил қилади. (Aйтганча, Ҳиндистонда Facebook фойдаланувчилари сезиларли даражада кўп)

Facebook ҳамма жойда бўлишига қарамай, бошқа ижтимоий платформалар ҳам AҚШдаги ўсмирлар ва ёшлар орасида ўз ўрнини топмоқда. Етакчи ўйинчилардан бири бу Instagram, сўнгги бир неча йил ичида фойдаланувчилар сони ортиб бораётган фотосуратлар ва видеоларни алмашиш учун машҳур илова. 2019 йилда Instagram’нинг Қўшма Штатлардаги фойдаланувчилари сони 107,2 миллион эди, 2023 йилга келиб бу кўрсаткич 127 миллион чегарани босиб ўтиши кутилмоқда.  

Сўнгги икки йил ичида муқобил ижтимоий платформалар катта аудиторияни жалб қилди. TikTok қисқа видео платформаси коронавирус пандемияси даврида асосий ўйинчига айланди (пандемия бошланганидан бери 15-25 ёшли фойдаланувчилар сони 180% га ўсди) ва замонавий, жозибали ва осон кириш мумкин бўлган контент билан қисқа видеолар ўз ўрнини топди.