Қозоғистонда 1424 қишлоқда мобил интернет йўқ.  Уларни жиҳозлаш учун радиочастота спектрида солиқ имтиёзларини узайтириш режалаштирилган.

Бу ҳақда Рақамли ривожланиш, инновациялар ва аерокосмик саноат вазири Жаслан Мадиев ҳукумат йиғилишида маълум қилди, деб хабар бермоқда Капитал.кз бизнес-ахборот маркази мухбири.

“Халқаро маълумотларга кўра, Қозоғистонда интернетдан фойдаланадиган аҳоли улуши ривожланган давлатлар даражасида.

Бугунги кунда дунёда интернетдан фойдаланиш тез суръатлар билан ўсиб бормоқда. Қозоғистонда трафик 2020 йилга нисбатан 61,5 фоизга, абонентлар сони эса 12,9 фоизга ошган. 2024 йил апрел ойидаги Speedtest Ookla маълумотларига кўра, Қозоғистон ўртача 43,6 Мбит/с тезлик билан 66-ўринни эгаллади”,  деди у.

Республикада 6290 та қишлоқ мавжуд бўлиб, улардан 2606 тасига оптик толали алоқа ўрнатилган, 4866 та қишлоқда мобил интернет мавжуд.

Амалдаги солиқ имтиёзлари доирасида 2023 йилда 1161 қишлоқ 4Г технологиясига уланди.

“Бугунги кунда 1424 қишлоқда мобил интернет мавжуд эмас. Уяли алоқа операторларини рағбатлантириш мақсадида вазирлик янги Солиқ кодексига радиочастота спектри бўйича солиқ имтиёзлари муддатини узайтириш ва тўлов ставкасини ўзгартиришни киритишни таклиф қилди.

Шундай қилиб, алоқа операторларининг лицензиялаш мажбуриятлари доирасида 1076 қишлоқни таъминлаш чоралари кўрилади”, — дея тушунтирди МСРИАП (Қозоғистон Рақамли ривожланиш, инновациялар ва аерокосмик саноат вазирлиги) раҳбари.

5G технологиясини янада ривожлантиришга келсак, Кsell ва Тele2 операторлари Остона, Олмаота, Чимкент ва вилоят марказларида 5G қамровини кенгайтириш ишларини давом эттирадилар. Бугунги кунга қадар 20 та шаҳарда 1144 та база стансиялари ўрнатилди.

“Давлат раҳбарининг топшириғига кўра, 5Г мобил алоқасини жорий этиш 2025 йил охиригача якунланиши керак. 2027 йил охиригача уяли алоқа операторлари телекоммуникация соҳасига 450 миллиард тенгедан ортиқ сармоя киритадилар”, — деди Жаслан Мадиев.

Ҳозирда 3684 та қишлоқда оптика йўқ. Миллий лойиҳа доирасида давлат-хусусий шериклик механизми орқали 3010 та қишлоққа оптик алоқа линияларини кенгайтириш кўзда тутилган.

Кичик ва ўрта алоқа операторларининг капитал харажатларининг 50 фоизини субсидиялаш механизми қўлланилади.

Ушбу лойиҳаларни амалга ошириш натижасида 2,4 миллион киши интернетдан фойдаланиш имкониятига эга бўлиши кутилмоқда.

Умуман олганда, лойиҳалар алоқа операторларидан 340 миллиард тенгедан ортиқ хусусий инвестицияларни жалб қилишни назарда тутади”, — деди вазир.

Республика йўлларини мобил интернет билан таъминлаш учун тегишли рақамли инфратузилма зарур.

Бугунги кунга қадар ҳокимликлар томонидан республика автомобил йўлларида 243 та антенна-мачта конструксиялари (АМС) учун лойиҳа-смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш ишлари олиб борилмоқда. АМС қурилиши 2025-2026 йилларга мўлжалланган.

Вазирлик SpaceX компаниясининг геостационар бўлмаган сунъий йўлдош тизимлари (NGSO) технологияларидан фойдаланиш бўйича пилот лойиҳаси доирасида 1883 мактабдан 1485 та мактабни олади. 

“Миллий хавфсизлик қўмитаси билан муҳокама ва келишув доирасида биз Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг фавқулодда вазиятларда Интернет тармоғидан фойдаланиш эҳтиёжлари учун пилот лойиҳани кенгайтиришни режалаштирмоқдамиз”, — дея тушунтирди МСРИАП раҳбари.

Унинг қўшимча қилишича, вазирлик Миллий хавфсизлик қўмитаси билан келишилган ҳолда, давлат сирларини ҳимоя қилиш учун жой бўлмаган давлат муассасаларида база стансияларини ўрнатишга рухсат берувчи қонун ҳужжатларига ўзгартиришлар киритмоқда.

Овозли WiFi (VoWiFi) технологиясини ишга тушириш масаласи ҳам кўриб чиқилмоқда – бу анъанавий уяли алоқа тармоқлари ўрнига Ви-фи тармоқлари орқали овозли қўнғироқларни амалга ошириш имконини берувчи технология.

VoWiFi уяли алоқа қамрови ёмон бўлган ҳудудларда, масалан, ер ости тўхташ жойлари ёки радио сигнали бўлмаган, лекин Ви-фи мавжуд биноларда қўнғироқ сифатини яхшилаши мумкин.

“Шунингдек, алоқа соҳасида давлат назорати функциясини марказсизлаштириш доирасида вазирлик маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларига ушбу соҳада давлат назоратини амалга ошириш ваколатларини беришни таклиф қилди”, — деди вазир.